W świetle napiętych łańcuchów dostaw logistyka staje się w coraz większym stopniu czynnikiem konkurencyjności dla przemysłu chemicznego. Wymaga to zmiany podejścia do definiowania zamówień i wyboru dostawcy rozwiązań logistycznych.
Według raportu opublikowanego przez Allied Market Research, globalny rynek logistyki towarów niebezpiecznych w 2021 roku wygenerował 200 mld USD. Eksperci przewidują, że do 2031 roku wartość ta wzrośnie do 382,9 mld USD, wykazując złożoną roczną stopę wzrostu (CAGR) na poziomie 7% w okresie 2022-2031. Rozwój rynku jest szansą, ale zarazem nakłada szczególne wymagania logistyce.
Logistyka: sześć reguł
Pod koniec 2022 roku opublikowano wyniki badania pt. „Zamówienia na usługi logistyczne w przemyśle chemicznym”. Publikacja została opracowana przez prof. dr hab. Christian’a Kille’a, profesora logistyki detalicznej i zarządzania operacjami na Technical University of Applied Sciences Würzburg-Schweinfurt, dr. Andreas’a Backhaus’a i Constantin’a Reuter, przy wsparciu Dachser Chem Logistics. Na podstawie analiz, autorzy opracowali sześć konkretnych, rekomendowanych działań w zakresie zaopatrzenia logistyki chemicznej ze szczególnym uwzględnieniem transportu. Pomagają one działom zakupów ukierunkować proces na klienta i zidentyfikować potencjalne możliwości oszczędności. W raporcie znajduje się także przewodnik zakupowy z konkretnymi pytaniami i odpowiedziami dotyczącymi całego procesu zakupowego.
Reorganizacja zamówień
W ramach badania eksperci przebadali 27 organizacji z branży chemicznej oraz przeanalizowali funkcjonujące w nich zasady zakupowe, aby opracować modelowy proces zamówień, który ułatwi wyłonienie najlepszego dostawcy usług logistycznych. W efekcie postał sześcioetapowy schemat postępowania przetargowego, na który składa się 30 pytań, dotyczących w szczególności zleceń na usługi transportowe. W ten sposób powstał przewodnik z jasnymi wskazówkami, które pomagają osobom odpowiedzialnym za transport i logistykę wybrać najlepsze rozwiązanie, a tym samym nadal zwiększać konkurencyjność firmy. Istotna jest zmiana perspektywy w postępowaniach przetargowych na usługi logistyczne w przemyśle chemicznym. Wyłanianie dostawcy wyłącznie na bazie cen usługi, pozwala wybrać najtańszego, a nie najlepszego dostawcę.
– W przeszłości logistyka była często traktowana jako zwykły czynnik kosztów, który należy zoptymalizować. Dziś sytuacja jest zupełnie inna, ponieważ logistyka trafiła na agendy zarządów jako krytyczny czynnik sukcesu. Wraz ze zmianą tego podejścia, wymagana jest nowa jakość relacji. W związku z tym, przy rozważaniach na temat łańcucha dostaw, działy procurementu, transportu, logistyki i zaopatrzenia muszą wyjść poza koncentrację wyłącznie na cenie – uważa Michael Kriegel, dyrektor Dachser Chem Logistics.
Zakup logistyki chemicznej może zdecydować o przewadze konkurencyjnej. Dlatego atrakcyjna cena usług nie jest już wystarczającym warunkiem, by producent czy importer towarów niebezpiecznych nawiązał współpracę z operatorem logistycznym. Przedstawiciele branży chemicznej szukają doświadczonych i zaufanych partnerów biznesowych, którzy posiadają rozbudowane, solidne i sprawnie działające sieci połączeń oraz zapewnią konkretne możliwości logistyczne, z gwarancją zachowania jakości i ustalonych terminów realizacji dostaw. Co więcej, firmy coraz częściej oczekują od operatorów logistycznych także znaczącego wkładu w zrównoważony rozwój. W praktyce oznacza to, że dotychczasowa współpraca, oparta głównie na wycenie i realizacji zleceń, ewoluuje w kierunku relacji biznesowej opartej na zrozumieniu specyfiki procesów logistycznych klienta i doborze optymalnych rozwiązań.
Błędy kosztują
Z badania wynika również, że policzalne wskaźniki kosztów lub cen zakupionych usług logistycznych nie odzwierciedlają całkowitych kosztów poniesionych przez firmę nadającą towary chemiczne. Dzieje się tak dlatego, że błędy w łańcuchu dostaw mogą nieproporcjonalnie wpływać na wzrost całkowitych kosztów prowadzonej działalności. Im mniej uwagi poświęca się wydajności i jakości partnera logistycznego, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia błędów czy opóźnień w dostawie. Ponadto kompleksowa analiza i ocena procesu logistycznego, uwzględniająca wszystkie jego aspekty, umożliwia znalezienie oszczędności, których nie można zdefiniować ani zwiększyć, jeśli logistykę transportu traktuje się jako oddzielny byt. W rzeczywistości niewystarczająca koordynacja lub brak synchronizacji w łańcuchu dostaw mogą prowadzić do dodatkowych kosztów generowanych w innych miejscach, np. w obsłudze klienta końcowego, utracie partnera biznesowego, który jest naszym dystrybutorem, nałożeniem kar umownych przez sklepy dla majsterkowiczów (tzw. DIY) czy drogerie lub zbyt wysokiego poziomu zapasów. Ile zatem kosztują złe zamówienia? Badanie nie określa tego ilościowo, z uwagi na znaczące różnice w zależności od konkretnego przypadku. Prezentuje jednak wskazówki dotyczące obniżenia istniejących kosztów i uniknięcia potencjalnych dodatkowych.
Zmienne ceny, inflacja, załamanie popytu
Zdaniem ekspertów rynkowych, globalna recesja jest nieunikniona. Prawdopodobnie mocno uderzy ona w dostawców usług logistycznych, którzy oferują niezróżnicowane usługi. Usługi transportowe i magazynowe są na ogół wymienne, a zatem szybko i silnie narażone na kaprysy rynków. Kiedyś cena i jakość (np. solidność, punktualność, szybkość) były decydującymi kryteriami dla firm działających w branży chemicznej przy wyborze dostawców usług logistycznych, od tego czasu wymagania się zmieniły. Do zmiany priorytetów przyczyniło się głównie 5 czynników:
– nasilenie światowej konkurencji w przemyśle chemicznym,
– oczekiwanie od firm logistycznych wszechstronnego i widocznego wkładu w zrównoważony rozwój,
– dynamiczna zmiana otoczenia rynkowego,
– osobiste doświadczenia konsumentów związane z natychmiastową dostępnością produktów z niezwykle krótkim czasem dostawy i zawsze terminową dostawą, czyli tzw. efekt Amazona oraz
– rosnąca liczba zdarzeń zakłócających funkcjonowanie łańcuchów dostaw, a tym samym zmniejszających zadowolenie klientów: braki w infrastrukturze logistycznej, cyberataki, klęski żywiołowe, pandemia czy rosnący protekcjonizm sprawiają, że przedsiębiorstwom coraz trudniej jest stworzyć solidne łańcuchy dostaw.
Akcja – reakcja
Wśród czynników, które mają wpływ na wybór partnera logistycznego jest zdolność adaptacji firmy do danej sytuacji gospodarczej w czasach dynamicznie zmieniających się realiów biznesowych i społecznych oraz oczekiwań klientów. Spółki logistyczne muszą być w stanie sprostać rożnym wyzwaniom, które w każdym momencie mogą wiązać się z całkowitą reorganizacją procesów logistycznych i wymagać elastyczności od pracowników czy procesów.
– W czasach wrażliwych łańcuchów dostaw, elastyczność, jakość i rzetelność okazały się ważniejsze niż najniższa cena. Jest to szczególnie istotne w transporcie produktów chemicznym, a tym bardziej towarów niebezpiecznych. Tutaj liczą się doświadczenie, odpowiednia infrastruktura oraz specjalistyczna wiedza, i to właśnie oferuje Dachser Chem Logistics. Dysponujemy odpowiednimi rozwiązaniami magazynowymi i transportowymi, które spełniają rygorystyczne wymagania związane z planowaniem i realizacją operacji logistycznych oraz zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa dotyczących ludzi i środowiska – mówi Ewelina Staszewska-Kobiela, kierownik rozwoju biznesu Dachser Chem Logistics w Polsce.
Przemysł chemiczny stanowi wyzwanie dla spedytorów i przewoźników produktów chemicznych, w tym towarów niebezpiecznych. Logistyka nabiera nowego znaczenia. Wiele firm z branży chemicznej planuje wdrażanie nowych, dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa procesowego i transportowego. Ze względu na specyficzne wymagania i rygorystyczne przepisy dotyczące transportu tego rodzaju ładunków, większość przedsiębiorstw stawia na współpracę z wyspecjalizowanym operatorem logistycznym. Wyniki badania „Zamówienia na usługi logistyczne w przemyśle chemicznym”, są wskazówką jak zbudować efektywny proces wyboru dostawcy usług transportowych, by podnieść wydajność logistyczną przy jednoczesnym obniżeniu całkowitych kosztów procesu.