Zmiany, zmiany, zmiany! Transport drogowy zmienia się cały czas i wszystko wskazuje na to, że rok 2025 nie będzie inny od poprzednich. Na horyzoncie dodatkowe regulacje w zakresie zgłoszeń SENT. Ponadto czekają nas inne rozliczenia opłat drogowych i wzrost podatku od środków transportu w Polsce. A to wciąż tylko kilka z wielu nowości, które zaczną obowiązywać w tym roku lub obowiązują już. Jakie inne zmiany czekają firmy transportowe w 2025?
Obowiązek zgłaszania międzynarodowych przewozów towarów do Rejestru Międzynarodowych Przewozów Drogowych (RMPD) w ramach SENT od 1 stycznia 2025 r. rozszerzono o przewoźników z innych państw UE, Konfederacji Szwajcarskiej i członków Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu.
Zmiany w SENT – ale jakie?
– Oznacza to, że zagraniczne podmioty mające siedzibę w krajach, których dotyczy zmiana przepisów zostały zobowiązane do przesyłania zgłoszeń w SENT, m.in. przed rozpoczęciem transportu międzynarodowego na terenie Polski, który ma trafić do innych państw trzecich, czyli nienależących do UE. Warto dodać, że zmiany w zgłoszeniach SENT nie dotyczą przewoźników mających siedzibę w Polsce, a nowe przepisy nakładają obowiązek zgłoszenia przewozów międzynarodowych i kabotażowych w Polsce na firmy spoza UE już od listopada ubiegłego roku – zaznacza, Łukasz Włoch, główny ekspert ds. analiz i rozliczeń, Inelo z Grupy Eurowag.
Szwajcaria inaczej rozliczy opłaty drogowe
W połowie roku w Szwajcarii zmieniają się zasady rozliczeń opłat drogowych. Obecnie działający system od 1 czerwca 2025 roku zostanie całkowicie zastąpiony przez EETS. To Europejska Usługa Opłaty Elektronicznej, która stanie się podstawową metodą poboru opłat drogowych dla pojazdów.
– Szwajcaria to kolejny kraj, który zdecydował się przyspieszyć i zautomatyzować system rozliczania opłat drogowych i przejść na rozwiązanie EETS, stające się powoli standardem w Europie. System EETS jest dużym ułatwieniem dla firm transportowych, ponieważ eliminuje konieczność używania wielu różnych rozwiązań do opłat drogowych, umożliwiając korzystanie tylko z jednego urządzenia pokładowego – podkreśla Tomasz Góralewicz, kierownik sprzedaży krajowej, Grupa Eurowag.
Tomasz Góralewicz zaznacza, że w Eurowag będzie gotowy, aby jeszcze przed wygaszeniem dotychczasowego szwajcarskiego rozwiązania, udostępnić klientom możliwość poruszania się po szwajcarskich drogach z EVA OBU w standardzie EETS. Dzięki temu, przewoźnik w łatwy sposób będzie mógł dokonywać opłat za swoje przejazdy w trybie postpaid. Będzie je miał zestawione na jednej, zbiorczej fakturze, co przyspiesza administrację dokumentów i redukuje koszty. Co więcej, EVA posiada specjalne zabezpieczenie antyfraudowe tzw. FuelGuard. Dodatkowo pozwala ono ochronić firmę przed kradzieżą paliw.
Koszty przedsiębiorców transportowych idą w górę
Przeciętne prognozowane wynagrodzenie od 1 stycznia 2025 r. wzrosło do 8 673 zł. To oznacza, że jest ono wyższe prawie o 850 zł w porównaniu do roku 2024. Dla pracodawców transportowych kwota ta wiążę się z koniecznością zapłaty większych składek ZUS o ponad 350 zł. Te na chwilę obecną miesięczne wynoszą już ok. 3 639 zł przy zatrudnianiu jednego kierowcy w transporcie międzynarodowym. Dla wielu przewoźników oznacza to trzykrotny wzrost tego zobowiązania w ciągu ostatnich trzech lat.
Podatek od środków transportowych też czekają zmiany
Ostateczna wysokość podatków od środków transportu zależy od władz gminy, w której przewoźnik ma swoją siedzibę. Wysokość daniny musi jednak mieścić się w zakresie wskazanym przez Ministerstwo Finansów. Z jednej strony, od 1 stycznia 2025 r. stawki minimalne podatku od środków transportu spadły o ok. 7%. Z drugiej maksymalna wysokość daniny wzrosła.
Mateusz Włoch pociesza, że zwiększenie maksymalnej wysokości podatku od środków transportu w 2025 r. nie będzie tak duże, jak miało to miejsce w 2024 roku. Dodaje, że i tak może wpłynąć na firmowy budżet. Pocieszające może być to, że w Polsce niektóre władze lokalne decydują się na utrzymanie minimalnych stawek podatku. Robią to m.in. w celu przyciągnięcia nowych przewoźników. Pamiętać należy jednak o tym, że taki podatek to nie jest jedyny koszt przedsiębiorców. Przed podjęciem decyzji dobrze jest rozważyć wszystkie opcje.
Zmiany w imporcie produktów do Wielkiej Brytanii
Wszystkie towary importowane z UE do Wielkiej Brytanii od 31 stycznia 2025 r. objęto obowiązkową deklaracją bezpieczeństwa. Dokument ten nazywany jest także skróconą deklaracją przywozową (w skrócie ENS). Do jej wypełniania niezbędne będą, m.in informacje o dokumentach i licencjach przewozu. Konieczne są też dane o odbiorcach i nadawcach, szczegóły dotyczące rodzaju, ilości i opakowania towaru, środka transportu. Deklarację może wypełnić i wysłać za pośrednictwem rządowego serwisu importer, pośrednik lub przewoźnik. Jednak to właśnie firmy transportowe będą musiały upewnić się, czy dokument został złożony. W przeciwnym wypadku ich ciężarówki nie zostaną wpuszczone na prom lub do Eurotunelu.
Zmiany w taryfikatorze kar
Zgodnie z dyrektywą UE zmiany w klasyfikacji naruszeń w transporcie drogowym miały zostać wprowadzone w każdym kraju UE do 14 lutego 2025 r. Najpoważniejsze nadużycia będą dotyczyć, m.in.
- przekroczenia dziennego czasu pracy o 50% lub tygodniowego o 25%,
- odbierania tygodniowego odpoczynku w pojeździe,
- uchybienia w organizacji powrotu kierowców do domu lub bazy przewoźnika na terenie kraju siedziby,
- manipulacji lub fałszowania pracy tachografu.
Mateusz Włoch zaznacza, że nowe wymogi unijne nałożyły obowiązek aktualizacji taryfikatorów w każdym kraju członkowskim. Na podstawie tych wytycznych każde państwo z UE ustala przepisy dotyczące sposobu nakładania i wysokości sankcji, które powinny być adekwatne do wagi naruszenia. Dane wykroczenie można zaklasyfikować do jednej z 4 grup jako: najpoważniejsze naruszenie (90 pkt.), bardzo poważne naruszenie (30 pkt.), poważne naruszenia (10 pkt.), naruszenia najmniejszej wagi (1 pkt). Za każde firma transportowa otrzymuje odpowiednią liczbę punktów. Jeśli przewoźnik uzbiera ich dużo, to może być wytypowany do kontroli przedsiębiorstwa w następnym roku przez inspekcję.
Kontrola kabotażu wg. jednolitych przepisów
Nowelizacja ustawy o transporcie drogowym nakłada nowe obowiązki na organy, które kontrolują transport drogowy w krajach członkowskich. Jednym z nich jest opracowanie i wdrożenie spójnej krajowej strategii egzekwowania przepisów kabotażowych. Zaktualizowana ustawa o transporcie drogowym zawiera także przepisy umożliwiające polskim przewoźnikom przez określony czas korzystać z ciężarówek zarejestrowanych za granicą.
Główny Inspektor Transportu Drogowego, Komendant Główny Policji i Szef Krajowej Administracji Skarbowej. To oni mają opracować jednolitą krajową strategię kontroli przepisów kabotażowych, obowiązującą na terenie Polski. Dokument, jak mówi Mateusz Włoch, będzie aktualizowany co dwa lata. Jego pierwszą wersję zobaczymy wkrótce. Termin określony w ustawie upływa w pierwszych dniach marca tego roku.
Obowiązek złożenia oświadczenia z liczbą pracowników
31 marca to data, o której powinien pamiętać każdy przewoźnik. Tego dnia upływa termin złożenia oświadczenia o liczbie osób zatrudnionych w firmie transportowej w poprzednim roku. Dokument powinien zawierać informacje o wszystkich pracownikach bez względu na formę zatrudnienia. Ponadto należy przedstawić informację o średniej arytmetycznej liczby kierowców wykonujących operacje transportowe w ubiegłym roku. Oświadczenie należy złożyć do organu, który wydał przewoźnikowi licencję transportową.
Przewoźnicy z nowymi smart tachografami
W transporcie międzynarodowym UE obowiązek wymiany analogowych i cyfrowych tachografów starszej generacji niż G2V1 upłynął 1 stycznia 2025 r. Komisja Europejska zaleciła jednak, aby do 28 lutego 2025 r. zrezygnować z karania przewoźników, którzy nie zdążyli z wymianą urządzeń. 19 sierpnia 2025 r.minie kolejny ważny termin. Do tego dnia wszystkie tachografy cyfrowe G2V1 trzeba zastąpić najnowszą generacją G2V2. To oznacza konieczność wymiany urządzeń rejestrujących w ciężarówkach i autobusach, niedawno zarejestrowanych, czyli przed sierpniem 2023 roku.
Pomoc dla firm transportowych
Przedstawiciele branży transportowej zabiegają o wprowadzenie zmian, które mają pomóc przewoźnikom w niełatwych realiach rynkowych. Do najważniejszych postulatów należy, m.in. czasowe obniżenie podstawy składek ZUS dla kierowców międzynarodowych, czasowe skrócenie terminów płatności za wykonane usługi transportowe, wprowadzenie elektronicznych listów przewozowych i ograniczenie liczby firm dla osoby zarządzającej transportem. Wszystkie te założenia omawia obecnie Ministerstwo Infrastruktury.
Wysokość opłat drogowych zależna od emisji CO2 w Polsce?
W ostatnich latach wiele krajów członkowskich UE zmieniało sposób naliczania opłat drogowych, dodając wartość emisji CO2 jako jeden z czynników obliczania stawek myta. Już niedługo takie zmiany mogą zaistnieć także w Polsce. To dlatego, że w ostatnich dniach listopada 2024 r. opublikowano projekt zmian w ustawie dotyczącej płatnych dróg. Według założeń projektu pojazdy ciężarowe korzystające z polskiej sieci drogowej będą podzielone na pięć grup pod względem emisji dwutlenku węgla. W klasie 1. znajdą się auta emitujące najwięcej zanieczyszczeń. To na nie zostanie nałożona najwyższa stawka opłaty CO2. Z kolei do klasy 5. będą należeć pojazdy bezemisyjne. Wysokości nowych stawek opłat drogowych obliczonych, m.in. na podstawie emisji dwutlenku węgla jeszcze nie opublikowano.
