2 mld zł na dopłaty do infrastruktury ładowania elektrycznych samochodów ciężarowych (eHDV) przewiduje projekt programu subsydiów NFOŚiGW.
Dopłata może pokryć do 100% kosztów budowy ładowarek. Nastąpiło to niecały tydzień po ogłoszeniu projektu innego programu, zakładającego dopłaty do „zeroemisyjnych” samochodów ciężkich kategorii N2 oraz N3.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) rozpoczął 31 stycznia 2024 roku konsultacje projektu programu priorytetowego „Wsparcie budowy i/lub rozbudowy ogólnodostępnych stacji ładowania dla transportu ciężkiego”. Nastąpiło to niecały tydzień po ogłoszeniu projektu innego programu, zakładającego dopłaty do „zeroemisyjnych” ciężarówek kategorii N2 oraz N3. Na wsparcie rozbudowy infrastruktury ładowania dla eHDV fundusz zamierza zarezerwować 2 mld zł, dwukrotnie więcej niż na subsydia do elektrycznych ciężarówek. 80% tej kwoty tej kwoty zostanie przeznaczone na dotacje do ładowarek zlokalizowanych wzdłuż sieci bazowej TEN-T, zaś 20% na dopłaty do stacji uruchamianych na obszarze centrum logistycznego lub terminalu intermodalnego.
Nowy program będzie realizowany w latach 2024-2029. Nabory mają być prowadzone w trybie konkursowym, a nie w ramach budzącej kontrowersje zasady pierwszeństwa wniosków, która obowiązywała m.in. w programie dopłat do infrastruktury dla samochodów osobowych. Projektowany regulamin przewiduje punktowe kryteria jakościowe takie jak efektywność dofinansowania, termin realizacji i efektywność rzeczowa.
Atrakcyjne warunki
– Wsparcie będzie udzielane w formie dotacji do budowy lub rozbudowy stacji ładowania, również do rat kapitałowych w przypadku leasingu finansowego. Maksymalna wysokość dotacji wyniesie do 100% kosztów kwalifikowanych. To bardzo dobra wiadomość, gdyż inwestycje w infrastrukturę ładowania dla elektrycznych samochodów ciężkich są liczone w setkach tysięcy, a w przypadku hubów często w milionach złotych. Warto podkreślić, że rządowa propozycja zakłada atrakcyjniejsze warunki niż np. przewidziane w podobnym programie realizowanym do niedawna w Niemczech, gdzie maksymalna wysokość dopłaty pokrywała 80% kosztów kwalifikowanych czy we Francji (do 60%) – mówi Piotr Ziółkowski, koordynator komitetu PSPA ds. logistyki i transportu.
Ze wsparcia w ramach programu będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, przy czym jeden wnioskodawca może złożyć w jednym naborze kilka wniosków o dofinansowanie. Subsydiami zostaną objęte inwestycje polegające na budowie ogólnodostępnej stacji ładowania prądem stałym (DC) mającej co najmniej dwa punkty ładowania o mocy co najmniej 350 kW (w przypadku inwestycji realizowanych wzdłuż drogowej sieci bazowej TEN-T) albo jeden punkt ładowania o mocy co najmniej 350 kW (w przypadku inwestycji realizowanych na terenie centrum logistycznego – DEPOT – lub terminala intermodalnego). Dotacje będą również przeznaczane na przebudowę stacji ładowania, skutkującą wzrostem jej mocy do ww. poziomu.
AFIR wymaga
– To bardzo ważny projekt nie tylko dla branży nowej mobilności, ale również dla całej polskiej gospodarki. Dotacje do infrastruktury ładowania dla eHDV wraz z ogłoszonymi wcześniej subsydiami do elektrycznych ciężarówek mogą przenieść Polskę do grona państw, które w kolejnych miesiącach i latach będą wyznaczać w Europie kierunek rozwoju „zeroemisyjnego” transportu ciężkiego. PSPA zabiegało o wprowadzenie wsparcia elektryfikacji tego sektora od wielu miesięcy. Dziś wiemy, że propozycja wsparcia jest kierunkowo bardzo dobra. Założenia programu oceniamy pozytywnie, będą one przedmiotem dogłębnych analiz. Ogłoszone programy mają kluczowe znaczenie dla zachowania konkurencyjności polskiej branży TSL oraz wypełnienia w obszarze eHDV obowiązków wynikających z regulacji europejskich, w szczególności rozporządzenia AFIR. Bez subsydiów spełnienie tych celów nie byłoby możliwe – mówi Maciej Mazur, dyrektor zarządzający PSPA.
Jak wskazuje PSPA, z ok. 3,3 tys. ogólnodostępnych stacji ładowania funkcjonujących dziś w Polsce, ani jedna nie jest przystosowana do ładowania elektrycznych ciężarówek. Ta sytuacja będzie musiała się jednak już wkrótce zmienić w związku z wymogami unijnego rozporządzenia AFIR, którego przepisy będą stosowane od 13 kwietnia bieżącego roku. AFIR przewiduje bardzo ambitne i bezpośrednio wiążące każde państwo członkowskie cele rozbudowy infrastruktury ładowania dla eHDV. Założenia rozporządzenia obejmują m.in. wymóg pokrycia do końca 2025 r. co najmniej 15% długości sieci bazowej TEN-T w każdym kierunku podróży strefami ładowania o mocy co najmniej 1,4 MW każda. Do końca 2027 i 2030 r. wymogi te mają zostać odpowiednio podniesione. Analogiczne obowiązki dotyczą sieci kompleksowej TEN-T, z nieznacznie mniejszymi wymaganiami na lata 2027 oraz 2030.
– Zapowiedziane programy dopłat są niezbędnym krokiem na drodze do rozpoczęcia elektryfikacji transportu ciężkiego w Polsce. Liczba eHDV na polskich drogach jest dziś bardzo niewielka, nieznacznie przekracza 100. W konsekwencji popyt na usługi związane z ładowaniem pojazdów ciężkich jest niski, a operatorzy nie są w stanie realizować tak ambitnych, przewidzianych w regulacjach unijnych, inwestycji na czysto komercyjnych zasadach. To dlatego impuls finansowy ze strony administracji publicznej jest tak istotny. Sytuacja na rynku eHDV już wkrótce może się jednak zmienić. Wg prognoz PSPA ujętych w raporcie „Polish EV Outlook” już w 2030 r. w Polsce może być zarejestrowanych łącznie 40,5 tys. elektrycznych samochodów ciężarowych. Aby tak się stało, w parze z subsydiami powinny iść jednak zmiany regulacyjne m.in. prowadzące do zdecydowanego usprawnienia procedur przyłączeniowych ultraszybkich stacji ładowania do sieci elektroenergetycznej. PSPA przygotowało już konkretne propozycje zmian przepisów w tym obszarze w „Białej Księdze Nowej Mobilności” – mówi Jan Wiśniewski, dyrektor centrum badań i analiz PSPA.
Projekt programu wsparcia będzie przedmiotem konsultacji branżowych w ramach komitetu PSPA ds. logistyki i transportu.
