Już dziś MAN zapowiada nowości, które zaprezentuje na targach Busworld 2023. Jednocześnie przedstawia plany rozwoju w najbliższym okresie, obejmujące autobusy autonomiczne i nową fabrykę baterii w Norymberdze.
MAN i Neoplan systematycznie modernizują autobusy, podnosząc komfort i bezpieczeństwo jazdy. Jednocześnie stale rozwijane są modele elektryczne, w których pojawia się nowy układ napędowy, a w perspektywie jest już jazda autonomiczna.
Natomiast, aby zwiększyć możliwości produkcyjne modeli nisko- i „zeroemisyjnych”, uruchomiono nową fabrykę baterii w Norymberdze.
Lion’s City E model 2024
Niedawno z linii montażowej zakładu w Starachowicach zjechał tysięczny, elektryczny MAN Lion’s City E. Produkcję tego modelu rozpoczęto jesienią 2020 roku. Obecnie jeździ on w wielu państwach Europy, m.in. w Hiszpanii, Niemczech i krajach skandynawskich. Tysięczny Lion’s City E zamówiła firma Auto Periferia S.A. należąca do Grupy Ruiz i będzie woził pasażerów w Madrycie. Nawiasem mówiąc, Grupa Ruiz była pierwszym klientem z Hiszpanii, który zamówił elektryczne MAN-y, gdy ruszyła ich produkcja.
Lion’s City E w najnowszej wersji na rok 2024 otrzymał nowy, cyfrowy kokpit z wyświetlaczem o przekątnej 12 cali. Opcjonalnie dostępna jest wielofunkcyjna kierownica. Zgodne z zalecaniami VDV miejsce kierowcy jest teraz bardziej ergonomiczne, a wskaźniki i przełączniki są wygodniej rozmieszczone.
Na pokładzie znajdą się nowe systemy wspomagające jazdę, w tym: radar monitorujący bok pojazdu przy skręcie oferowany w standardzie, opcjonalny asystent zmiany pasa ruchu, radar bliskiego zasięgu monitorujący przestrzeń przed pojazdem, wykrywający np. pieszych przechodzących przed stojącym pojazdem, a także opcjonalny system awaryjnego hamowania EBA+, reagujący także na niechronionych uczestników ruchu, takich jak piesi i rowerzyści. EBA+ wykorzystuje zintegrowane dane z radaru krótkiego i dalekiego zasięgu, kamer umożliwiających „widzenie” trójwymiarowe oraz czujników.
Do standardu wchodzi również klimatyzacja, w której czynnikiem roboczym jest dwutlenek węgla (R744). Oznacza to nie tylko mniejsze obciążeniem dla środowiska, ale większą wydajność. Przyczynia się do ograniczenia zużycia energii, skutkując powiększeniem zasięgu nawet o 25 km. Urządzenie może pracować do temperatury -20 stopni Celsjusza, czym przewyższa pompę ciepła i zmniejsza konieczność wykorzystywania ogrzewania dodatkowego, zasilanego olejem napędowym lub innym paliwem płynnym.
Nowa oś i nowe baterie już w 2025 roku
Najpoważniejsza zmiana zajdzie jednak w 2025 roku. Autobus zostanie odchudzony, a nowe baterie litowe-jonowe typu NMC podniosą zasięg. W przypadku pakietu złożonego z 5 baterii ma on sięgać 430 km, a przy 6 bateriach dochodzić do 500 km. Baterie będą umieszczone na dachu, zostawiając dużą przestrzeń dla pasażerów. W modelu Lion’s City 10 E, będzie można zainstalować pakiety o pojemności do 445 kWh, w Lion’s City 12 E do 534 kWh, a w przegubowym Lion’s City 18 E do 712 kWh.
Nowe pakiety baterii będzie można ładować z mocą maksymalnie 375 kW, co znacząco skróci czas uzupełniania energii. W autobusie 12-metrowym wystarczy 60 minut, aby naładować akumulatory do 80%, a 90 minut do 100%. Ułatwieniem w eksploatacji jest możliwość wybierania spośród pięciu punktów, w których mogą być zamontowane gniazda do ładowania. Standardowe wg VDV jest z przodu z prawej strony. Dodatkowo MAN zaproponuje od 2025 roku możliwość zautomatyzowanego ładowania za pomocą tzw. odwróconego pantografu. Dzięki temu w razie wyposażenia autobusu w szyny na dachu umożliwiające ładowanie pantografem, nadal będzie możliwość zamontowania dowolnego, także największego pakietu baterii.
Jednocześnie w 2025 roku w układzie napędowym pojawi się portalowa oś elektryczna. Jako pojedynczy komponent będzie ona łączyć silnik elektryczny, wał napędowy i przekładnię główną. Zintegrowane z nią będzie również olejowe chłodzenie silnika. Nowa oś ma niższe opory wewnętrzne. W połączeniu z optymalizacją konstrukcji sprawia to, że zużywa o 15% mniej energii od obecnego rozwiązania. Jednocześnie pozwala zunifikować konstrukcję autobusów, gdyż może być stosowana w autobusach zwykłych (solo) i przegubowych. Nad osią z tzw. silnikiem centralnym ma tę przewagę, że pozwala bardziej elastycznie kształtować wnętrze autobusu.
MAN: lokalne nowości
Tymczasem najważniejszą, elektryczną nowością MAN-a prezentowaną na Busworld będzie 12-metrowy, niskowejściowy Lion’s City 12 E LE. Ma 41 miejsc siedzących, miejsce dla wózka inwalidzkiego i dostępny jest w odmianie klasy 1, co oznacza, że z powodzeniem może być stosowany na liniach podmiejskich.
Dla tego rodzaju przewozów MAN przedstawia również nowość spalinową. Hybrydowy, 3-osiowy MAN Lion’s Intercity LE 14 o długości 14,43 m wykorzystuje układ napędowy MAN EfficientHybrid, wyposażony w automatyczny start/stop we wszystkich wersjach silnikowych. Wewnątrz może mieć maksymalnie 63 miejsca siedzące i ogółem mieści do 127 pasażerów. Kierowana tylna oś sprawia, że średnica zawracania jest względnie mała i wynosi 23,8 m. Opcjonalnie dostępne są trzecie drzwi na tylnym zwisie, a także cyfrowy kokpit w dwóch wariantach.
Mocniejszy komputer…
Dodanie cyfrowego kokpitu jest konsekwencją wyposażenia wszystkich autobusów MAN i Neoplan w nową architekturę elektroniczną, znaną z ciężarówek MAN. Nowa jednostka centralna CVM (ang. Central Vehicle Manager) ma moc obliczeniową dwukrotnie większą od tej, jaką miały wcześniejsze komputery pokładowe. System jest intuicyjny w obsłudze. Jego wygląd dostosowano do stylu i charakteru marek MAN i Neoplan. Informacje pojawiają się w widoku trójwymiarowym. Uzupełnieniem jest inforozrywka MMC Advanced standardowa w Neoplanie Skylinerze. Poruszanie się po menu ułatwia znane z ciężarówek pokrętło-dżojstik MAN SmartSelect. Uzupełnieniem całości jest wielofunkcyjna kierownica, nowe sterowniki układu przewietrzania i ogrzewania oraz cyfrowe lusterka wsteczne.
W wyposażeniu pojawił się asystent skrętu, a także aktywny układ utrzymania na pasie ruchu (LCS z LRA) i układ EBA+ reagujący na pieszych i rowerzystów – taki jak w Lion’s City E. W codziennej praktyce na pewno przyda się tempomat adaptacyjny ACC z funkcją pełzania w korkach oraz układ monitorowania uwagi kierowcy (AttentionGuard) od 2024 wymagany przez przepisy europejskie. Do standardu w autobusach MAN i Neoplan wchodzą reflektory automatycznie przełączające między światłami mijania i drogowymi. Dostępny jest również układ rozpoznawania znaków, monitorowania ciśnienia w oponach oraz kamera cofania, także wymagana obecnie przez przepisy.
Bezpieczniej
System kontroli zawieszanie ECAS zastąpił w najnowszych modelach VACS (ang. Vehicle Air Suspension Control), który działa szybciej i bardziej precyzyjnie, odpowiednio do warunków jazdy. Ponadto ma uproszczoną budowę, składa się z mniejszej liczby komponentów. W opcji producent oferuje funkcję obniżania wysokości zawieszenia podczas szybkiej jazdy – powyżej 70 km/h zawieszenie obniża się o 20 mm – co przyczynia się do zmniejszenia oporu aerodynamicznego, a zatem oszczędza paliwo.
Nowość to również elektroniczny układ hamulcowy EBS9, bezpośrednio połączony z centralną jednostką CVM. Zapewnia lepszą kontrolę nad hamulcami i lepiej odpowiada na zamiary kierowcy. Wraz z nim pojawia się nowy, elektroniczny hamulec postojowy, dostępny na początek w autobusach międzymiastowych i turystycznych. Gdy autobus rusza, hamulec automatycznie się wyłącza, natomiast załącza się od razu, gdy tylko kierowca wyłączy zapłon, co znacznie zwiększa bezpieczeństwo na postoju.
…mocniejsze silniki
Przeznaczony do autobusów silnik MAN D26 o pojemności 12,4 l zgodny z Euro 6e ma o 10 KM wyższą moc oraz o 50 Nm wyższy moment obrotowy. Zużycie paliwa spadło o 2,5%. Oferowany jest w wersjach:
– 440 KM, 2250 Nm ze zautomatyzowaną skrzynią biegów MAN TipMatic lub automatyczną Ecolife Coach2, standardowy w autobusach 2-osiowych,
– 470 KM, 2450 Nm ze skrzynią biegów MAN TipMatic lub Ecolife Coach2, standardowy w autobusach 3-osiowych, opcjonalny w 2-osiowych,
– 520 KM, 2650 Nm ze skrzynią biegów MAN TipMatic, standardowy w Neoplanie Starlinerze, opcjonalny w autobusach 3-osiowych.
Wszystkie te silniki może zasilać HVO, a dwa mocniejsze opcjonalnie również B100 (FAME).
Wraz ze skrzynią MAN TipMAtic występuje tempomat topograficzny MAN EfficientCruise. Jedną z funkcji tempomatu są wskazówki dla kierowcy wyświetlane na nowym, cyfrowym kokpicie, np. „zdejmij nogę z pedału przyspieszenia”.
Od 2030 autobusy autonomiczne MAN
Eksploatację autobusów ułatwiają cyfrowe usługi MAN DigitalServices. Obejmują m.in. telematykę i planowanie serwisu MAN ServiceCare zawierające opiekę nad ogumieniem, a także dopasowaną do pojazdów elektrycznych usługę MAN eManager, ułatwiającą racjonalne wykorzystywanie zasobów energii w bateriach oraz zaplanowanie ładowania. Kierowcom pomaga aplikacja MAN Driver App.
We współpracy z firmą Mobileye, MAN pracuje nad pojazdami autonomicznymi. W ramach projektu MINGA producent planuje w 2025 roku testy autonomicznego autobusu elektrycznego MAN na linii 144 w Monachium. Firma zamierza wprowadzić autonomiczne autobusy do oferty w 2030 roku.
Nowa fabryka baterii MAN
Już tej jesieni rozpoczyna się budowa nowej fabryki baterii MAN-a w Norymberdze. Kosztem 100 mln euro powstaje zakład, który ma zatrudniać 350 osób i produkować 100 000 baterii rocznie. Taka liczba baterii wystarczy dla 15 000-25 000 elektrycznych pojazdów, zależnie od wielkości zastosowanych w nich pakietów.
Pilotażowy montaż baterii rozpoczął się już w 2021 roku. Produkcja w nowej fabryce ma ruszyć w 2025 roku.
