Niewłaściwe zabezpieczenie ładunku co roku przyczynia się do incydentów i wypadków. Są państwa UE, w których obowiązują szczegółowe przepisy w tym zakresie. Nieprawidłowości, jeśli zostaną wykryte, mogą kosztować nawet kilka tysięcy euro. Do tego służby dołożyć mogą zakaz jazdy do chwili, gdy ładunek zostanie zabezpieczony właściwie.
– Większość państw członkowskich wymaga, aby ładunek został umieszczony na pojeździe w taki sposób, aby nie zagrażał osobom ani towarom. Nie może pozostawać poza pojazdem (na przykład przytwierdzony z tyłu) ani z niego spaść. Zalecane jest także regularne sprawdzanie mocowań ładunku w czasie przewozu zawsze, gdy jest to możliwe. Pierwszej kontroli należy dokonać najlepiej po kilku kilometrach podróży na postoju w bezpiecznym miejscu – tłumaczy Maurycy Kieruj, prawnik w TC Kancelarii Prawnej.
Jak bezpiecznie zamocować ładunek?
Mocowanie trzeba sprawdzić po gwałtownym hamowaniu lub innym nadzwyczajnym zdarzeniu podczas jazdy. Podobnie jest w przypadku częściowego doładowania lub rozładowania na trasie przewozu. Po załadowaniu lub rozładowaniu drobnicy, jak to często ma miejsce w transporcie dystrybucyjnym, należy przywrócić mocowania pozostałych towarów.
Rozwiązania z zakresu mocowania ładunków, siły i wytrzymałość konstrukcji nośnych, wymagania mocowania i osprzętu mogą być znalezione w następujących normach ISO oraz EN:
- EN 12195-1 – Obliczenia sił mocowania
- EN 12195-2 – Pasy mocujące ładunki
- EN 12195-3 – Odciągi łańcuchowe
- EN 12640 – Punkty mocowania
- EN 12642 – Zabezpieczanie ładunków na pojazdach drogowych
Ile wynoszą kary za niewłaściwe zabezpieczenie pojazdu?
Nieprzestrzeganie warunków zabezpieczania ładunku na pojeździe naraża kierowcę i przewoźnika na poważne konsekwencje. Mowa nie tylko o konieczności zapłaty odszkodowania przy uszkodzeniu przesyłki. Istnieją także kary administracyjne, których wielkość w poszczególnych krajach bywa różna.
Maurycy Kieruj mówi, że najbardziej restrykcyjnie do sprawy podchodzą Niemcy. Tam kara za niewłaściwe zabezpieczenie ładunku może kosztować przewoźnika nawet 5000 euro, a kierowcę – 120 euro mandatu. W większości państw obie strony ponoszą jednak solidarną odpowiedzialność. To oznacza mandat rzędu kilkuset euro dla kierowcy i firmy oraz dodatkowe problemy z realizacją przewozu do chwili, gdy ładunek zostanie zabezpieczony zgodnie z przepisami.
Sankcje za niewłaściwe zamocowanie ładunku w wybranych krajach UE
| Kraj | Podstawa prawna | Mandat/kara dla kierowcy | Kara dla firmy/przewoźnika | Inne sankcje |
| Niemcy | §22, §23 StVO; §31 StVZO; OWiG | 35 – 120 € | do 5.000 € | Punkty karne; zakaz jazdy |
| Francja | Code de la route art. R312-19; Arrêté 1999 | 135 - 750 € | Odpowiedzialność solidarna z kierowcą | Zakaz jazdy do czasu poprawy |
| Włochy | Codice della Strada art. 164; Circolare MIT | 85 – 338 € | Kary administracyjne przy ponownych naruszeniach | Zakaz jazdy do czasu poprawy |
| Holandia | RVV1990; Dyrektywa 2014/47/UE wdrożona | 370 € | Możliwa odpowiedzialność | Zakaz jazdy do czasu poprawy |
| Rumunia | Codul Rutier; OG nr. 43/1997; HG nr. 69/2012 | ok. 290–580 lei (~60–120 €) | od 1.000 do 4.000 lei (~200–800 €) | Zakaz jazdy do czasu poprawy |
Niemcy, Włochy, Francja, Rumunia – jak to jest w innych krajach UE?
W Niemczech BALM (Federalny Urząd Logistyki i Mobilności) jest bardzo aktywny w zakresie kontroli ładunków. Służby sprawdzają obliczenia według normy EN 12195-1. Wymagają posiadania dowodu obliczeń mocowania w razie kontroli (jest zalecany, ale nie zawsze wymagany formalnie).
Z kolei we Francji z kontrolą trzeba się liczyć nie tylko na drodze, ale też na parkingach. Prowadzi je kilka różnych jednostek, w tym lokalna żandarmeria, policja i DREAL (Regionalne Dyrekcje ds. Środowiska, Planowania i Mieszkalnictwa). W niektórych regionach kontrole są szczególnie skrupulatne. Jako wzorca do oceny często używa się normy EN 12195-1.
Za kontrole ładunków we Włoszech kontrole odpowiada Polizia Stradale i Motorizzazione, która coraz częściej zatrzymuje pojazdy również na głównych trasach. Posiadanie dokumentacji mocowania (np. wyliczenia sił mocujących) jest zalecane. Natomiast Rumunii kontrolę mocowania ładunku przeprowadza Policja drogowa (Poliția Rutieră) i ARR (Autoritatea Rutieră Română). Do zatrzymania w tym celu coraz częściej dochodzi na przejściach granicznych i w głównych korytarzach transportowych.
Znajomość lokalnych przepisów w zakresie mocowania ładunków jest kluczowa, żeby nie narazić się na sankcje podczas kontroli. Warto również mieć na uwadze, że stan mocowań w poszczególnych krajach sprawdzać mogą różne służby.
Maurycy Kieruj przyznaje, że nieprawidłowości w tym zakresie mogą zaburzyć transport i narazić przewoźnika na kary umowne, na przykład w związku z opóźnieniami. Jeśli przewoźnik podejrzewa, że kara została nałożona bezpodstawnie, powinien się odwołać u odpowiedniego organu. W tym pomóc może wyspecjalizowana kancelaria prawna.
