Transport lotniczy może być koniecznością lub najlepszą opcją. Co łączy go z morzem? Jak wpływa na niego sytuacja w Chinach? Czy zamiar „ochrony” klimatu sprowadzi na ziemię ładunki lotnicze? O aktualną sytuację w branży i perspektywy rozwoju zapytaliśmy Wojciecha Garbowskiego, managera sprzedaży frachtu lotniczego w firmie Hellmann Worldwide Logistics.
Jaka będzie rola logistyki lotniczej w najbliższych latach, zważywszy na rosnące potrzeby transportowe z jednej i nacisk na niskoemisyjne rozwiązania z drugiej strony?
Transport lotniczy cargo od lat regularnie odnotowuje zwiększone zapotrzebowanie na swoje usługi i nie widać na horyzoncie powodów do zmiany. Zakłócone łańcuchy dostaw zawsze pozytywnie wpływają na wyniki naszej branży z racji na ratowanie produkcji oraz zaplanowanych dostaw. Jeśli do tego dodamy ogólne zapotrzebowanie na towary, które same w sobie muszą przemieszać się na pokładach samolotu np. ładunki w temperaturze kontrolowanej, farmaceutyki, przesyłki wysokowartościowe, to w połączeniu ze zwiększonym poziomem konsumpcji w skali globalnej może zwiastować to wzrost branży transportu cargo.
Tendencja do ograniczania emisji nie wpływa na zapotrzebowanie na przesyłanie towarów drogą powietrzną. Linie lotnicze ze swojej strony zapewniają rozwiązania niskoemisyjne. Niemniej na końcu to klient decyduje się na rozwiązanie standardowe lub ograniczające emisję CO2 w ramach transportu swojego produktu.
Jakie branże najczęściej korzystają z usług logistyki lotniczej?
W zasadzie w obecnych czasach wszystkie branże korzystają z usług transportu lotniczego. Jeśli nie występują większe zakłócenia łańcuchów dostaw w transporcie morskim, który mocno wpływa na rynek lotniczy, jako główne branże można wymienić motoryzację, farmację, a także branżę spożywczą, elektroniczną i modową, przy odpowiednio wysokim poziomie konsumpcji gospodarczej. W ten sposób transportowane są także wszystkie wysokowartościowe rzeczy, które ze względu na czas dostawy muszą być załadowane na pokład samolotu.
Aktualnie, gdy dostrzegamy problemy na Kanale Sueskim i Morzu Czerwonym zapotrzebowanie ze strony wymienionych branż notuje bardzo duże wzrosty. Do tego dochodzą wszystkie pozostałe towary, które w obliczu opóźnionej dostawy morskiej muszą szybko dotrzeć na miejsce pomimo niskiej wartości handlowej.
Dlaczego klienci wybierają powietrzną drogę dostaw? Czy liczy się dla nich tylko czas, czy również, a może przede wszystkim bezpieczeństwo ładunku?
Głównym czynnikiem przy wyborze dostaw drogą lotniczą jest czas transportu. Bezpieczeństwo ładunku ma tu znaczenie drugoplanowe.
Zarówno konieczność ratowania produkcji, jak i wymaganie skrócenia czasu dostawy determinuje wybór transportu lotniczego. Wielu klientów ceni sobie również jakość tej usługi oraz kontrolę nad ładunkiem poprzez pełny nadzór nad transportem. To jest nieodłącznym elementem spedycji lotniczej.
Fizyczne ograniczenia ładowności samolotów wraz z odpowiednim zabezpieczeniem towarów przez nadawców powodują, że ryzyko uszkodzenia towaru jest niskie i również stanowi zachętę do wysyłki samolotem. Często przy niewielkiej różnicy w cenie dla małych ładunków klienci chętniej wybierają transport lotniczy aniżeli morski lub kolejowy ze względu na krótszy czas oraz wysoką jakość tej usługi.
Którędy przebiegają typowe szlaki logistyki lotniczej na świecie? Czy rola Azji i Pacyfiku nadal będzie się zwiększać?
Rejon Azji i Pacyfiku z pewnością w dalszym ciągu będzie istotnym miejscem pochodzenia i dostawy wielu towarów lotniczych. Pomimo chęci deglobalizacji łańcuchów dostaw ominięcie tych okolic jest bardzo trudne. Można jedynie wspomnieć, że zwiększa się dywersyfikacja krajów obecnych w łańcuchu dostaw. Rola samych Chin ulega osłabieniu na rzecz sąsiadów.
Od początku roku 2024 gorącym obszarem jest Bliski Wschód. W obliczu problemów w Kanale Sueskim wiele firm zmieniło swój model transportu na morsko-lotniczy. Tutaj w pierwszym etapie płynie się do Dubaju, a stamtąd wylatuje dalej samolotem. Ta sytuacja dotyczy nie tylko przesyłek pochodzących z Dalekiego Wschodu, ale również z krajów arabskich oraz Indii. Potęguje to zapotrzebowanie na miejsce na pokładach samolotów z tego regionu.
Warto wspomnieć, że branża modowa ma bardzo duży wpływ na rozwój tej linii handlowej. W regionie, o którym mówimy zlokalizowanych jest wielu producentów odzieży.
Transport lotniczy jest zwykle łączony z drogowym. Jakie warunki odnośnie sprzętu i organizacji pracy muszą spełniać przewoźnicy zapewniający usługi RFS?
Rzeczywiście większa część ładunków lotniczych z oraz do Polski trafia z większych hubów lotniczych w Europie drogami. Linie wykorzystują tutaj serwis RFS. Przewoźnicy, zwłaszcza w eksporcie z Polski muszą mieć status SPX.
Transport drogowy w branży lotniczej jest niezwykle istotny. Krótkie dystanse pomiędzy lotniskami zmuszają linie lotnicze do aranżowania przewozu drogą lądową. Celem jest dowiezienia do głównych hubów przesyłek, które w większości nie mieszczą się w samolotach wąskokadłubowych, używanych na krótszych odcinkach.
Należy zaznaczyć, że odcinek drogowy traktowany jest przez przepisy IATA jako lotniczy. Przewoźnicy są więc zobowiązani do tych samych procedur dotyczących obsługi oraz bezpieczeństwa jak w przypadku załadunku towarów na samolot .
Istotna jest sama kwestia bezpieczeństwa. Linie lotnicze aranżują odcinki drogowe w bezpiecznym łańcuchu dostaw (SPX), co jest równoznaczne z kontrolą bezpieczeństwa na początkowym lotnisku. Przewoźnicy drogowi muszą być zarejestrowani w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego oraz mieć kierowców przeszkolonych z procedur bezpieczeństwa w transporcie lotniczym.
Wysyłając towar z Polski, eksporterzy mogą uzyskać statusu znanego nadawcy. Pozwala to im na organizację transportu w bezpiecznym łańcuchu dostaw już od samego zakładu. Dzięki temu można uniknąć kontroli bezpieczeństwa na lotnisku początkowym i zmniejszyć liczbę manipulacji towarem. Niestety liczba nadawców z tym statusem w Polsce wciąż jest bardzo mała w porównaniu z innymi krajami europejskimi. Gorąco więc zachęcamy swoich klientów do utworzenia tego statusu w swoich firmach.
Niezwykle interesującym segmentem rynku są przewozy ładunków ponadnormatywnych. Czy odsetek tego rodzaju ładunków rośnie również w transporcie lotniczym?
W tej chwili nie zauważyliśmy wzrostu ładunków ponadnormatywnych na rynku lotniczym. Trudno zresztą przytoczyć uniwersalną definicję ładunków ponadgabarytowych, która będzie odpowiadać wszystkim gałęziom transportu i tym samym ułatwi wyliczenie udziału tego typu przewozów w lotnictwie.
Zawsze globalne zwiększenie popytu na transport lotniczy wiąże się z większą ilością ładunków, które według przepisów IATA oraz możliwości danej linii lotniczej będą traktowane jako ładunek „oversize”. Niemniej nie widać aż tak dużego wzrostu w tym segmencie.
Należy pamiętać, że w rozumieniu linii lotniczej towary ponadgabarytowe to takie, które nie mieszczą się w obrysie palety lotniczej lub kontenera lotniczego. W wielu przypadkach skrzynie pomimo, że są znacznie większe od standardowego opakowania, wciąż pozostają towarem typu „general cargo”.
Jak rozwój e-handlu i usług kurierskich wpływa na towarowe przewozy lotnicze?
Towary e-commerce są przewożone na pokładach tych samych samolotów co standardowe cargo lotnicze, więc duże ich ilości znacząco wpływają na naszą branżę. Duże wolumeny głównych graczy e-commerce dają im możliwość regularnej blokady sporej części ładunkowej. Powoduje to ograniczenie przestrzeni ładunkowej dla lotniczego cargo. Taka tendencja jest szczególnie widoczna w transportach realizowanych z Azji do Europy.
Samo ograniczenie przestrzeni ładunkowej powoduje, że stawki za fracht lotniczy stają się wyższe, a czasy transportu ulegają wydłużeniu. To często staje się sporym wyzwaniem dla spedycji oraz klientów.
Usługi kurierskie można potraktować jako osobny segment rynku. Tego typu towary są głównie przewożone we własnych samolotach operatorów kurierskich. De facto nie ogranicza to możliwości przewozu lotniczego, niemniej stanowi istotną konkurencję na rynku dla usług spedycji lotniczej. Operatorzy kurierscy również oferują w swoich usługach przewozy paletowe. To w połączeniu z rozległą siecią drogową oraz rozbudowanymi systemami informatycznymi powoduje, że często są w stanie zaproponować szybkie przewozy międzynarodowe drogą lotniczą w sposób bardziej zautomatyzowany. Przewozy lotnicze realizowane przez firmy spedycyjne bazują na czynniku ludzkim. To sprawia, że jakość kontaktu oraz kontrola nad przesyłką jest na bardzo wysokim poziomie. Niemniej automatyzacja oraz cyfryzacja jest bardziej rozwinięta w segmencie kurierskim. Ostatecznie decyzja zawsze leży po stronie klienta.
Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiał Michał Kij
