Rada UE zgadza się na zaostrzenie norm emisji CO2 dla ciężkich pojazdów. Do 2040 roku emisja ma spaść o 90%.
16 października 2023 roku rada osiągnęła porozumienie w sprawie wniosku dotyczącego aktualizacji i zaostrzenia rozporządzenia w sprawie norm emisji CO2 dla pojazdów ciężkich. Nowe przepisy mają przyczynić się do osiągnięcia przez Unię Europejską jej celów związanych z próbami zapobieżenia zmianom klimatu.
Wniosek ma również na celu zachęcenie do zwiększania udziału pojazdów o „zerowej” emisji we flotach, przy zapewnieniu innowacyjności i konkurencyjności.
– Dzisiejszym porozumieniem potwierdziliśmy nasze zaangażowanie w osiągnięcie naszych ambitnych celów klimatycznych. Samochody ciężarowe, autobusy i autokary stanowią ważną część transportu drogowego, wpływając na codzienne życie milionów obywateli. Obywatele zasługują na życie w bardziej ekologicznym i zdrowszym środowisku, a teraz jesteśmy o krok bliżej osiągnięcia tego celu. Jednocześnie zapewniamy konkurencyjność branży, doprecyzowując harmonogram nowych inwestycji – powiedziała Teresa Ribera Rodríguez z Hiszpanii, pełniąca obowiązki trzeciego wiceprezydenta rządu i minister ds. transformacji ekologicznej i problemów demograficznych
Zaostrzenie norm emisji CO2 – główne zmiany
Tekst rady zapewnia równowagę pomiędzy utrzymaniem głównego celu wniosku Komisji, jakim jest ograniczenie wpływu sektora pojazdów ciężkich na klimat, a zapewnieniem państwom członkowskim pewnej elastyczności we wdrażaniu zmienionego rozporządzenia, przy jednoczesnym wzmacnianiu innowacyjności i konkurencyjności Unii Europejskiej w tym sektorze .
We wniosku rozszerza się zakres rozporządzenia o niemal wszystkie nowe pojazdy ciężkie, w tym lżejsze ciężarówki, autobusy miejskie, autokary i przyczepy.
Wyłączenie z celów redukcji emisji CO₂ określonych w rozporządzeniu będzie miało zastosowanie do drobnych producentów oraz pojazdów wykorzystywanych w górnictwie, leśnictwie i rolnictwie; do pojazdów wykorzystywanych przez siły zbrojne i straż pożarną; do pojazdów wykorzystywanych w ochronie ludności, porządku publicznym i opiece medycznej oraz do pojazdów specjalistycznych, takich jak śmieciarki.
Państwa członkowskie zmieniły definicję „bezemisyjnego pojazdu ciężkiego” poprzez dalsze obniżenie proponowanego progu, który nadal obejmuje pojazdy napędzane wodorem. Ponadto dodały podgrupę pojazdów obejmującą wyjątkowo ciężkie zestawy pojazdów ciężarowych (EHC), aby lepiej uwzględnić ich cechy, w tym efektywność energetyczną.
Nowe cele redukcji emisji
Zgodnie z celami klimatycznymi UE na rok 2030 i później rada podtrzymała cele wyznaczone przez Komisję Europejską. Oprócz przewidzianego już celu redukcji emisji CO2 na rok 2025 o 15%, nowe przepisy wprowadzają nowe cele:
- redukcja emisji o 45% od 2030 r. (wzrost z 30%)
- redukcja emisji o 65% od 2035 roku
- redukcja emisji o 90% od 2040 roku
- Państwa członkowskie zgodziły się ustalić cele dla przyczep i naczep na poziomie 7,5%.
- Cel „zeroemisyjny” dla autobusów miejskich
Proponowana poprawka wprowadza cel dotyczący 100% „zerowej” emisji dla autobusów miejskich do 2035 r. Jednocześnie ustalono cel pośredni na poziomie 85% dla tej kategorii do 2030 r. Rada zgodziła się na zwolnienie autobusów międzymiastowych z tego celu.
Ponadto dodała szereg przepisów. Miały one na celu, żeby klauzula przeglądowa była bardziej kompleksowa, np. uwzględniała już dokonane inwestycje krajowe i ewentualne ograniczenia wynikające z ukształtowania terenu lub pogody w państwach członkowskich. Państwa członkowskie doprecyzowały także przepisy dotyczące procedur zamówień publicznych na „bezemisyjne” autobusy miejskie, w szczególności dotyczące kryteriów oceny związanych z bezpieczeństwem dostaw.
Klauzula przeglądowa
Skuteczność i wpływ znowelizowanego rozporządzenia na ww. cele zostaną poddane przeglądowi przez komisję w 2027 r.. Czyli o rok wcześniej niż pierwotnie proponowała komisja (art. 15). Jedną z kwestii, którą komisja będzie musiała zgłosić w ramach przeglądu, jest postęp w rozmieszczaniu publicznej i prywatnej infrastruktury do ładowania i tankowania paliw alternatywnych dla pojazdów objętych rozporządzeniem.
Komisja będzie również musiała dokonać oceny roli współczynnika korygującego emisję dwutlenku węgla (CCF) w przejściu na mobilność „bezemisyjną” w sektorze pojazdów ciężkich.
Traktując swoje wnioski jako punkt wyjścia, rada podejmie negocjacje z Parlamentem Europejskim w sprawie ostatecznego kształtu prawodawstwa. Wyniki będą musiały zostać formalnie przyjęte przez radę i parlament.
