Od 4 do 9 października 2025 r. w Brukseli odbywają się 27 targi Busworld. Nie brakuje nowości i nagród.
– W tym roku mamy 560 wystawców z 40 krajów, w tym 81 producentów autobusów. O niektórych prawie nic nie wiemy, ale koniecznie chcieli być obecni na targach Busworld – poinformowała Mieke Glorieux, dyrektorka Busworld Europe. – W halach są wystawione łącznie 252 pojazdy, a kolejne 32 zaparkowano na zewnątrz. Ustawione jeden za drugim, autobusy te utworzyłyby konwój o długości 5,1 kilometra.
Podczas targów prezentowane są nie tylko autobusy, wśród których znów przybyło modeli elektrycznych. Liczni wystawcy oferują wyposażenie pojazdów, ładowarki, a także oprogramowanie i systemy telematyczne.
Autobusy roku
Busworld to okazja, aby docenić najlepsze produkty na rynku. Oprócz nagród przyznawanych przez targi, tradycyjnie odbywa się tu wręczenie statuetki dla Autobusu lub Autokaru Roku (ang. Bus of the Year, Coach of the Year), a także dla Zrównoważonego Autobusu Roku (ang. Sustainable Bus of the Year).
Wybory Autobusu Roku odbywają się w Europie od 1989 r. Na przemian nagradzany jest autobus i autokar. Tym razem przyszła pora na autokar. 24 jurorów z 24 państw zdecydowało, że tytuł Autokaru Roku 2026 otrzyma Setra TopClass S 516 HD. Jak stwierdził w uzasadnieniu prezes jury, Gianluca Ventura, wydawca włoskiego magazynu branżowego „Pullman”:
– Byliśmy szczególnie pod wrażeniem kompletnego pakietu systemów wspomagających kierowcę i systemów bezpieczeństwa. Ich techniczna finezja i wysoka skuteczność dowodzą, jak bardzo marka dba o dobre samopoczucie pasażerów i kierowców w podróży.
Solaris wygrywa
Znacznie młodsza jest nagroda dla Zrównoważonego Autobusu Roku. Przyznano ją po raz pierwszy w 2017 roku. W jury zasiada 11 dziennikarzy z 10 państw, w tym z Polski. Organizatorzy niejako „naprawili błąd” poprzedników odpowiedzialnych za wyboru autobusu i autokaru roku i przyznają tytuły w trzech kategoriach: dla autobusu miejskiego, międzymiastowego i autokaru.
Tytuł Zrównoważonego Autobusu Roku 2026 w kategorii pojazdów miejskich otrzymał najnowszy Solaris Urbino 10,5 electric. Może on pomieścić do 85 pasażerów, co jest znakomitym wynikiem w tej klasie pojazdów. Jest to w dużej mierze zasługą umiejętnego rozmieszczenia komponentów układu napędowego, uwzględniającego prawidłowy nacisk na osie. Wewnątrz mogą znaleźć się 33 miejsca siedzące. Autobus jest również bardzo zwrotny, promień skrętu nie przekracza 17 m. Jurorzy docenili przede wszystkim modułowy układ napędowy, baterie o wysokiej pojemności sięgającej 400 kWh oraz mocny, 250-kilowatowy silnik. Podkreślili również wysoką użyteczność autobusu, która wynika m.in. z zasięgu dochodzącego do 600 km wg eSORT. Autobus ma na pokładzie najnowsze systemy bezpieczeństwa zgodnie z normą GSR2, a także wyposażenie podnoszące komfort kierowcy i pasażerów. Wykonano go z materiałów, które w 95% poddają się recyklingowi. W przypadku elementów stalowych odsetek ten sięga 97%.
Zrównoważone dalekobieżne
W kategorii międzymiastowej Zrównoważonym Autobusem Roku 2026 zostało Iveco Bus Crossway NF ELEC. Jest to nowy, wysokopokładowy autobus elektryczny. Wykorzystuje podzespoły znanego już na ryku wariantu niskowejściowego. Ma modułowe baterie NMC o pojemności do 414 kWh oraz centralny silnik o mocy 209 kW. Używając złącza CCS 2 można go ładować z mocą do 240 kW, co skraca czas postoju przy ładowarce i ułatwia eksploatację autobusu na dłuższych dystansach. Eksploatację wspomaga usługa Iveco On, oferująca m.in. telematykę dostosowaną do pojazdów elektrycznych oraz obsługę zapobiegawczą.
Zrównoważonym Autokarem Roku 2026 wybrano natomiast MAN-a Lion’s Coach 14 E. Model ten miał premierę podczas targów Busworld 2025. Ma baterie o pojemności do 534 kWh i silnik o mocy 330 kW. Producent podaje, że zasięg dochodzi do 600 km. W trosce o bezpieczeństwo Lion’s Coach 14 E został wyposażony w m.in. w system wspomagania hamowania awaryjnego Emergency Brake Assist Plus, adaptacyjny tempomat Stop&Go, system ostrzegania o opuszczaniu pasa ruchu, cyfrowe lusterka OptiView i MAN AttentionGuard.
Producent proponuje różnorodne wyposażenie pokładowe służące wygodzie i rozrywce. Operatorom ułatwia pracę telematyka RIO. 95% materiałów użytych w konstrukcji pojazdu można wykorzystać ponownie.
Deszcz nagród
Nagrody targowe były liczne i zróżnicowane. Te najbardziej liczące się zgarnął Yutong. Nagrodę Busworld dla pojazdu (ang. Busworld Vehicle Award) w kategorii autobusów (ang. Grand Award Bus 2025) otrzymał Yutnog U15, a w kategorii autokarów (ang. Grand Award Coach 2025) Yutong T14E. Miejski U15 zdobył ponadto przyznawaną po raz pierwszy nagrodę za wzornictwo (ang. Busworld Vehicle Design Award) w kategorii autobusów. Wśród autokarów tytuł ten otrzymał VDL Futura 3.
Busworld przyznaje również odznaki doskonałości (ang. Labels of Excellence), wyróżniającym się produktom. Wśród autobusów za komfort otrzymał takową Mercedes-Benz eCitaro, a za ekologię oraz bezpieczeństwo Yutong U15. Wśród autokarów za komfort i bezpieczeństwo nagrodzono Setrę S 515 HD, za ekologię Otokara e-Territo 13 i Yutonga IC12E, a za układ napędowy hybrydową Scanię Irizara i6S Efficient PHEV.
Wyróżnienia dla Yutonga harmonizują z ambicją organizatorów, aby Busworld nazywać wystawą globalną. Nawiasem mówiąc Busworld przyznaje swoje nagrody również dostawcą produktów cyfrowych – Busworld Digital Awards. W praktyce w tym roku wśród wystawców dominowali producenci z Europy, Turcji i Chin (w tej kolejności), choć był też wietnamski VinFast, egipskie MCV oraz brazylijskie firmy Marcopolo czy Horse, dostawca układów napędowych. Marcopolo zostało zresztą jednym ze sponsorów targów.
Elektrykiem za miasto
Wymienieni wyżej laureaci nagród wyczerpują w pewnej mierze temat nowości autobusowych na Busworld 2025. Wskazują też na trend najbardziej widoczny na tegorocznych targach: przybywa elektrycznych autobusów do ruchu międzymiastowego i turystycznego.
Właśnie tego rodzaju pojazdem był premierowy Mercedes-Benz eIntouro. Dwa pakiety baterii o łącznej pojemności 414 kWh zapewniają mu zasięg do 500 km. Do wyboru są warianty o długości 12,18 oraz 13,09 m mieszczące od 50 do 63 pasażerów. Centralny silnik osiąga 320 kW mocy ciągłej i 400 kW szczytowej. Nowinką, którą Daimler Bus wprowadza jako pierwszy w Europie w segmencie autobusowym są zdalne aktualizacje oprogramowania, dostępne dla eIntouro. Dokonuje się ich za pośrednictwem portalu Omniplus On.
Międzymiastową nowość na baterie pokazał również Irizar w postaci modelu Irizar i3 Normal Floor. Jego starszego kuzyna, niskowejściowego Irizara i3 LE BEV na podwoziu Scanii można było oglądać na stoisku szwedzkiej marki. Baterie o zainstalowanej pojemności 445 kWh zapewniają mu zasięg do 550 km. Silnik osiąga 330 kW. Ten trzyosiowy autobus klasy 2 ma 55 miejsc siedzących.
Obok stało trzyosiowe Caetano z miejscem kierowcy po prawej stronie, zbudowane na nowym podwoziu Scania dla autobusów elektrycznych. Umożliwia ono montaż baterii o pojemności do 534 kWh i układu napędowego o mocy do 330 kW. Moc ładowania dochodzi do 325 kW. Prezentowane Caetano miało zasięg określany na maksymalnie 600 km, a przestrzeń bagażowa była niemal taka sama jak w spalinowym odpowiedniku.
Scania zresztą nie zaniedbuje wariantów spalinowych. Na stoisku obecny był również Touring HD zasilany skroplonym metanem (LNG).
Energia rynku
Równie wszechstronne podejście ma Iveco. Poza nagrodzonym Crosswayem NF ELEC na baterie prezentowała 9,5-metrowego G-Waya z 280-konnym silnikiem Tector 7 na sprężony metan (CNG). Obok stał Evadys z 400-konnym dieslem Cursor 9 przystosowanym do zasilania HVO. Autobus ten produkuje czeska fabryka firmy w mieście Vysoké Myto.
Choć wśród wystawców nie było Volvo, które tak jak Scania skupiło się na dostawach podwozi autobusowych, to można było na hali zobaczyć autobusy z charakterystycznym logiem marki. Jeden z nich, model 7900 E stał na ekspozycji MCV. Na stoisku firmy Castrosua był zaś autobus dalekobieżny Hero na elektrycznym podwoziu Volvo BZR Electric. Castrosua proponuje również autobusy na podwoziach Scanii, a jeszcze podczas trwania targów podpisała list intencyjny o współpracy z Yutongiem. Ma ona dotyczyć wspólnego „rozwoju, produkcji i sprzedaży” autobusów elektrycznych.
VDL po przejęciu Van Hoola przygotowało wspólną ekspozycję. Nowością był VDL Futura 3. Producent zapewnia, że autokar ten może zużywać nawet o 15% mniej paliwa niż poprzednik. Van Hoola reprezentował Astron TSD-134 oraz piętrowa Astromega TDD-134. Oba napędzane 13-litrowymi silnikami DAF-a. DAF również był obecny i prezentował komponenty do autobusów, w tym silniki, osie i kompletne układy napędowe. Z konkurencyjną ofertą, ograniczoną do silników, wystąpił Cummins.
Pozostając jeszcze chwilę w świecie autokarów wysokiej klasy, należy koniecznie wspomnieć o Neoplanach. W hali można było zobaczyć efektownego, piętrowego Skylinera „Auwärter Edition”, a także Tourlinera C ze zoptymalizowanym, bardziej oszczędnym układem napędowym, którego sercem jest silnik D2676 LOH o mocy 480 KM.
Co egzotyczne, a co nie?
Chińskie firmy z wolna przestają być egzotyką w Europie. Yutong, który w ubiegłym roku dostarczył najwięcej miejskich autobusów na baterie w Europie, pokazał cztery modele elektryczne. Poza wspomnianym, 15-metrowym U15 był też miejski U12, międzymiastowy IC12E i turystyczny T14E.
Nowością BYD-a był przegubowiec z bateriami „żyletkowymi” (ang. blade battery) umieszczonymi w podłodze. Towarzyszyły mu modele elektryczne 12-metrowy, wysokopodłogowy B12.b HF na dłuższe trasy oraz 13-metrowy. Premierą był również King Long MU12E oraz Alfabusy: 6,5-metrowy minibus ECity L06 oraz 13,2-metrowy E-Intercity L1 klasy 2 – wszystkie elektryczne. Higer współpracujący ze Scanią, podejmuje również działania niezależnie od niej na rynku europejskim, choć unika zdaje się bezpośredniej konkurencji. Dowodzą tego pokazane na targach autobusy V12E, V12E Pro i V13E, wszystkie długodystansowe i elektryczne. Scania, mimo inwestycji w elektryfikację produktów, nadal zarabia najwięcej na pojazdach spalinowych.
Wśród wystawców z krajów, które europejscy odbiorcy autobusów nadal mogą uważać za egzotyczne był indyjski JBM i wspomniany, egipski MCV. Ten ostatni pokazał swój pierwszy model wodorowy C127 FC Low Entry. Lecz największym zaskoczeniem był brukselski debiut wietnamskiej firmy VinFast, która zaprezentowała 12-metrowy elektryczny autobus miejski EB12. Jest wyposażony w oś elektryczną ZF AVE130 z silnikami w piastach i baterie litowo-jonowe typu LFP o pojemności 422 kWh chińskiej firmy CATL. Dają one zasięg do 400 km. Co ciekawe, fotele dostarcza polska firma Ster. Autobus może pomieścić 90 osób. VinFast pokazał również mniejszy autobus EB8 dla 60 pasażerów z bateriami 360 kWh.
Zapomniane lub rzadkie
Do egzotyki należałoby właściwie zaliczyć również powracające, a nieco zapomniane marki z dawnego bloku wschodniego. TAM ze Słowenii pochwalił się autobusem wodorowym, przygotowanym wspólnie z Hyundaiem. Dostarczył do niego nadwozie. Pozostałe podzespoły także pochodzą od wyspecjalizowanych producentów. Silnik centralny ZF Cetrax CX 220 osiąga 180 kW mocy ciągłej. Ogniwo wodorowe ma moc 90 kW. Wodór może być przechowywany pod ciśnieniem 350 lub 700 bar. Baterie umieszczone na dachu mają pojemność 145 kWh Zasięg dochodzi do 750 km.
TAM zaprezentował również własny, bateryjny autobus Vero E12 oraz mniejszy, modułowy model Vero w barwach włoskiego przewoźnika. Vero nagrodzony jako jedna z premier na Warsaw Bus Expo 2018, nadal jest jedną z najciekawszych konstrukcji na rynku, choć podobny schemat budowy stosowali w przeszłości również inni producenci. Vero ma koła w narożach, główne komponenty są zgromadzone z przodu i z tyłu autobusu, a środkowa część pasażerka oferowana jest w kilku długościach. Obecnie TAM należy w całości do China Hi-Tech Group Corporation (CHTC).
W lutym 2025 r. Chińczycy przejęli również francuską firmę Safra. Dokonała tego grupa Wanrun Mining.
Węgierska specjalność
Ikarus pozostaje w rękach węgierskich, choć jego autobusy korzystają w dużej mierze z chińskich komponentów. Na wystawie w Belgii zadebiutował 18-metrowy, elektryczny 180e. Nabywcy mogą wybrać baterie o pojemności 563 lub 640 kWh zapewniające zasięg do 650 km. Silnik osiąga 350-375 kW. Węgierski przegubowiec może przewieźć 171 pasażerów, w tym 45 na miejscach siedzących.
W ostatnich latach Ikarus „pojawiał się i znikał”. Zdecydowanie natomiast chce pojawić się na rynku autobusowym MG. Ta angielska marka będąca obecnie w rękach Chińczyków, kojarzona z samochodami osobowymi, została wbrew tradycji „przyczepiona” do elektrycznego autobusu, który zadebiutował na targach.
Swego rodzaju rzadkością do obejrzenia w Brukseli były również szwajcarskie autobusy Hess. Firma prezentowała aż dwa, w tym przegubowiec. Wyróżniały się z tłumu interesującym wzornictwem, choć pod tym względem trudno przebić propozycję hiszpańskiej firmy Unvi. Jej nowy autobus C26 intryguje sylwetką, a wnętrzem po prostu zachwyca. Technicznie rzecz biorąc to „skorupa” dostosowana do różnego rodzaju napędów, która może występować w odmianie niskopodłogowej lub niskowejściowej. Niecodzienną stylizację przygotowało studio Héctor Serrano.
Prosto z Polski
Miejsce firm i marek autobusowych znanych z przeszłości systematycznie zajmują producenci z Turcji. Anadolu Isuzu, BMC, Karsan, Habaş, Temsa i Otokar wytrzymują tempo innowacji narzucone przez Chiny i Europę Zachodnią, co widać po autobusach, które wystąpiły na Busworldzie. Każda z nich ma modele elektryczne, Temsa pokazała nawet taki model międzymiastowy, a Karsan i Otokar rozwijają autobusy autonomiczne.
A skoro o autonomii w pojazdach mowa, warto na koniec wspomnieć o polskich wystawcach na tegorocznych targach Busworld. Poza Solarisem było ich bowiem ogółem 36. Spółka Blees z Gliwic zaprezentowała w ruchu najnowszy wariant swojego autonomicznego minibusa, który po drodze mijał się z autonomicznym Otokarem e-Centro. Oba krążyły w okolicy głównego wejścia na targi przy hali numer 5. Przybyły też polskie przedsiębiorstwa oferujące małe autobusy na bazie samochodów dostawczych: Automet, Bus-Center, CMS Auto, Mercus i Żak, a także dostawcy rozwiązań dla elektromobilności: BMZ, Eko-Energetyka, Enika oraz Impact. Nie zabrakło również producentów siedzeń, firm Intap i Ster.
Dostawcy komponentów i oprogramowania to zresztą osobny temat. Będziemy do niego wracać, tak jak do całych targów Busworld. Poczynione na nich obserwacje prowadzą bowiem do nader ciekawych wniosków na temat branży autobusowej i transportu publicznego w Europie.
Michał Kij
