Wyrok TSUE (Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej) nie pozostawia wątpliwości. 4 października 2024 r. trybunał wydał ważny wyrok w sprawie połączonych skarg państw członkowskich, w tym Polski. Skargi dotyczyły zgodności niektórych przepisów Pakietu Mobilności z prawem traktatowym Unii.
TSUE uznał, że choć większość przepisów jest zgodna z prawem UE, to obowiązek powrotu pojazdów do bazy co osiem tygodni został zakwestionowany.
Pakiet Mobilności, uchwalony przez Parlament Europejski, miał na celu ujednolicenie zasad przewozów drogowych, poprawę warunków pracy kierowców oraz przeciwdziałanie zjawisku „firm skrzynkowych”. Oprócz zaostrzenia przepisów dotyczących kabotażu i delegowania pracowników, wprowadzono obowiązek instalacji inteligentnych tachografów drugiej generacji oraz regulacje dotyczące odpoczynku kierowców.
TSUE rozstrzygnął, że większość przepisów, w tym:
- zakaz spędzania przez kierowców regularnego okresu odpoczynku w pojeździe,
- obowiązek zorganizowania pracy kierowców w taki sposób, aby mogli powracać co trzy lub cztery tygodnie do bazy eksploatacyjnej lub miejsca zamieszkania,
- obowiązek instalacji inteligentnych tachografów drugiej generacji,
- czterodniowy cooling off period w kabotażu,
- zakwalifikowanie kierowców jako „pracowników delegowanych” w trakcie przewozów cross-trade i kabotażu,
jest zgodna z prawem unijnym. W związku z tym wszystkie skargi państw członkowskich w tych obszarach zostały odrzucone.
Pojazd nie musi wracać do bazy co osiem tygodni
Jednakże, Trybunał zakwestionował obowiązek powrotu pojazdów do bazy eksploatacyjnej co osiem tygodni, uznając go za nieproporcjonalny. Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej nie przedstawiły wystarczających dowodów, które uzasadniałyby wprowadzenie tego środka w momencie jego uchwalenia.
Decyzja TSUE przynosi ulgę polskim przewoźnikom, którzy realizują międzynarodowe przewozy na terenie UE. Zniesienie obowiązku powrotu do kraju co osiem tygodni pozwoli na większą elastyczność w zarządzaniu flotą, obniżenie kosztów operacyjnych oraz efektywniejsze wykorzystanie pojazdów. Przewoźnicy będą mogli planować trasy w sposób bardziej dostosowany do warunków rynkowych, co zwiększy ich konkurencyjność na rynku unijnym.
Kontrowersyjny zapis wyeliminowany
Wyrok TSUE z 4 października 2024 r. (sygnatura C-541/20 i inne) to istotne zwycięstwo dla polskich przewoźników drogowych. Większość regulacji Pakietu Mobilności pozostała w mocy. Jednak zniesienie obowiązku powrotu pojazdów do bazy co osiem tygodni przynosi wyraźne korzyści. Wyeliminowało bowiem jedno z największych obciążeń logistycznych i administracyjnych dla firm transportowych.
Ewa Sławińska-Ziaja
Radca prawny w Trans Lawyers Kancelaria Prawna
