Zatory płatnicze mogą stanowić poważny problem. W ramach ostatnio prowadzonych spraw Urząd przeanalizował prawie 320 tysięcy faktur wystawionych przez ponad 9 tysięcy dostawców.
Spółki generujące zatory płatnicze działają w branżach: motoryzacyjnej, opakowań, energetyki wiatrowej, budowlanej, maszynowej, kosmetycznej, spożywczej oraz farmaceutycznej. Sześciu z jedenastu ukaranych przedsiębiorców nie kwestionowało ustaleń Prezesa UOKiK i zapłaciło nałożone kary. Dzięki temu obniżone są one o 20% od maksymalnie ustalonej wysokości.
Przy wymierzaniu kar UOKiK wziął pod uwagę wartość przeterminowanych płatności i długość opóźnień. Badane i oceniane były również indywidualne w każdej ze spraw okoliczności łagodzące i obciążające. W sprawach trzech ukaranych spółek na złagodzenie sankcji wpłynęły waga naruszenia. Także działania podjęte w celu zminimalizowania ryzyka opóźnień w płatnościach, ograniczenie ich skali i tym samym zaprzestanie dalszych naruszeń.
Ważną dla Urzędu okolicznością, znajdującą odzwierciedlenie w wysokości nakładanych kar jest aktywna współpraca spółki z Prezesem UOKiK w toku postępowania.
W dwóch sprawach przedsiębiorcy wykazali, że zatory płatnicze też ich dotknęły, co spowodowało obniżenie nałożonej kary. Nowelizacja ustawy antyzatorowej z 2022 roku zniosła obligatoryjne odstąpienie od nakładania sankcji pieniężnej w przypadku firm, które same nie otrzymywały na czas świadczeń. Jednocześnie jest to okoliczność uwzględniana na korzyść przedsiębiorcy przy ustalaniu wymiaru kary. Tym samym realizowany jest postulat adresatów ustawy antyzatorowej, aby nie pomijać tej okoliczności przy ocenie stopnia naruszenia prawa.
Zatory płatnicze. Kara za nieudzielenie informacji
Prezes Urzędu nałożył na spółkę Neptun karę za nieterminowe udzielanie odpowiedzi na kierowane do niej wezwania w toku postępowania. Spółka udzielała odpowiedzi niekompletnych oraz po wyznaczonych terminach, znacznie utrudniając sprawne prowadzenie postępowania. Najdłużej na jedno z wezwań nie odpowiadała przez 107 dni. Każdy podmiot obowiązany jest udzielić, na żądanie Prezesa UOKiK, informacji i dokumentów niezbędnych do ustalania stanu faktycznego w toku postępowania. Nieudzielenie informacji, przekazanie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd, jak również uniemożliwianie lub utrudnianie rozpoczęcia lub przeprowadzenia kontroli zagrożone jest karą do 5 proc. przychodu osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, nie więcej niż równowartość 50 mln euro.
Interwencje miękkie
Dodatkowo, za pomocą wystąpień miękkich Urząd informuje przedsiębiorców o zauważonych nieprawidłowościach i możliwych konsekwencjach dalszego stosowania takich praktyk. W ten sposób, w lipcu tego roku wystosowano 22 wystąpienia, a od początku roku wysłano ich blisko 130. Wystąpienia miękkie mobilizują przedsiębiorców do zmiany praktyk i do poprawy dyscypliny płatniczej względem kontrahentów bez potrzeby wszczynania formalnych postępowań.
Zatory płatnicze. Jesteś ofiarą – zawiadom UOKiK
Obowiązujące przepisy pozwalają na zgłoszenie do Prezesa UOKiK podejrzenia, że dana firma nadmiernie opóźnia się z płatnościami. Takie zawiadomienie musi zawierać cztery elementy: wskazanie przedsiębiorcy, którego dotyczy podejrzenie, opis stanu faktycznego będącego podstawą zawiadomienia, uprawdopodobnienie, że opóźnienia rzeczywiście mają miejsce oraz dane identyfikujące zgłaszającego. Do zgłoszenia należy dołączyć dokumenty, które mogą potwierdzać opóźnienia w płatnościach.
