O transporcie drogowym mówi się, że jest „barometrem gospodarki”. Podobnym wskaźnikiem, ale w skali globalnej jest transport lotniczy, przede wszystkim towarowy.
Podsumowując rok 2023 Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych (IATA) odnotowało, że w przeliczeniu na płatne pasażerokilometry (RPK) wyniki transportu lotniczego zbliżyły się do 93% poziomu sprzed pandemii. Z kolei ilość transportowanych ładunków w przeliczeniu na tonokilometry (CTK) wykazywała tendencję spadkową przez większą część 2022 roku. W 2023 widoczne były oznaki ożywienia, ale na koniec okazało się, że rezultat i tak jest o 3,6% gorszy niż w 2019. Wśród przyczyn tego stanu wymienia się spowolnienie gospodarcze w Chinach, napięcia geopolityczne, w tym wojnę na Ukrainie, wysoką inflację, a także zerwane podczas pandemii i wciąż nie odbudowane w pełni łańcuchy dostaw.
Transport lotniczy – tendencja wzrostowa
Poprawę obserwowano regionalnie. Lotniczy ruch towarowy zwiększył się w Ameryce Łacińskiej i przekroczył poziom sprzed pandemii w Ameryce Północnej i Afryce. Nadal największą rolę odgrywają połączenia między regionem Azji i Pacyfiku a Ameryką Północną, Europą a Ameryką Północną oraz Azją i Pacyfikiem a Bliskim Wschodem. W 2019 roku obsługiwały one 75% ładunków transportowanych drogą powietrzną na świecie. Na tych szlakach przez znaczną część ubiegłego roku panowała silna tendencja wzrostowa. Osłabienie wykazywał towarowy ruch lotniczy między Europą i Azją, a także w regionie Azji i Pacyfiku.
W tym roku oczekuje się pełnego powrotu rynku lotniczego do stanu sprzed pandemii. Globalny wzrost ilości ładunków mierzonych tonokilometrami ma wynieść 4,5%. Bieżącą korektę będą wprowadzać czynniki polityczne, jaskrawo uwidaczniające się pod postacią wojen. Pytania o przyszłość wzbudza również trend ku ograniczaniu emisji CO2, który nie omija transportu lotniczego i jego klientów.
Niezawodny, ale drogi
Samolot pozostaje najszybszym i najbezpieczniejszym środkiem transportu. Dlatego jest często wybierany do przenoszenia cennych i delikatnych ładunków, np. świeżej żywności, kwiatów, leków, a także biżuterii, ubrań czy dzieł sztuki. Samolotami podróżują kosztowne, klasyczne samochody i zwierzęta, które nie powinny spędzać w podróży zbyt wiele czasu. W ten sposób transportowane są również komponenty dla motoryzacji i przemysłu elektronicznego, ładunki niebezpieczne wg ADR, a także ponadnormatywne. W lotnictwie ładunki ponadgabarytowe, tzw. „oversize” definiuje się w odniesieniu do przestrzeni dostępnej w ładowni. Wyznacznikiem takiej klasyfikacji są przepisy IATA oraz możliwości danej linii lotniczej. Oznacza to, że ładunek nienormatywny w rozumieniu przewoźnika lotniczego może okazać się całkiem zwyczajny dla przewoźnika drogowego. Lecz zdarza się, że samoloty transportują ładunki nienormatywne także wg przepisów ruchu drogowego.
Lotnictwo ma liczne ograniczenia. Podstawowym jest wielkość przestrzeni ładunkowej oraz masa możliwego do przetransportowania ładunku. Co ciekawe, masa ta zmienia się w zależności od miejsca startu czy lądowania. Wysoka temperatura obniża gęstość powietrza, a co za tym idzie siłę nośną. W gorących krajach samoloty przenoszą lżejsze ładunki. Jeśli do pokonania jest duża odległość, samolot musi zabrać odpowiednio dużo paliwa, co również zmniejsza jego możliwości transportowe. Głównym czynnikiem wpływającym na loty pozostaje zła pogoda, która może opóźnić start lub zmusić do lądowania z dala od miejsca przeznaczenia. Na punktualność lotów wpływa również przepustowość systemu zarządzania ruchem lotniczym. Czytaj dalej w magazynie fleetLOG 5/2024.
