System SENT pierwotnie służył do monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów wrażliwych. Teraz wiadomo, że obejmie również podmioty spoza Polski, a nawet spoza Unii Europejskiej. 1 listopada 2024 obowiązek rejestracji rozszerzono również na przewoźników, którzy nie mają siedziby w państwie członkowskim UE. Dotyczy to też Szwajcarii, Islandii, Liechtensteinu i Norwegii.
System SENT wszedł w życie w 2017 roku i od tej pory jest stopniowo rozszerzany. Obowiązkowi zgłoszenia do systemu podlega przewóz m.in. olejów różnego rodzaju, gazu ziemnego, produktów chemicznych, paliw, alkoholu czy papierosów. W 2022 roku do systemu włączono przywóz do Polski oraz tranzyt przez nasz kraj wszystkich rodzajów odpadów.
Protesty przyniosły skutek
– Co istotne, do tej pory obowiązek zgłaszania przewozów w systemie SENT dotyczył głównie polskich przewoźników. W reakcji na protesty przed drogowymi przejściami granicznymi z Ukrainą, Ministerstwo Infrastruktury zdecydowało się objąć tym obowiązkiem również zagraniczne firmy transportowe – tłumaczy Maurycy Kieruj, prawnik z TC Kancelarii Prawnej.
Maurycy Kieruj wyjaśnia, że celem wprowadzanych zmian jest wzmocnienie kontroli nad przewoźnikami z państw trzecich. Dzieje się tak w celu wyeliminowania nieuczciwej konkurencji i ochrony krajowego rynku transportu drogowego przed niedozwolonymi praktykami ze strony podmiotów zagranicznych.
System SENT – kto musi się zgłosić?
Obowiązek zgłoszenia przewozów w systemie SENT dotyczy międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy lub przewozu kabotażowego. Obejmuje transport wykonywany na podstawie standardowego zezwolenia na przewóz, zezwolenia EKMT (Europejskiej Konferencji Ministrów Transportu), a także zezwolenia na przewóz kabotażowy wydanego przez GITD.
Ekspert TC Kancelarii Prawnej mówi, że zgłoszenie będzie niekiedy konieczne również w przypadku przewozów międzynarodowych. Będzie tak w przypadku tych, które nie wymagają zezwolenia, ale są wykonywane na podstawie innych przesłanek. Na przykład na podstawie umowy między Ukrainą a Unią Europejską.
Zgłoszenie do systemu SENT – co zawiera?
Zgłoszenie przewozu do systemu SENT będzie musiało zawierać dane zagranicznego podmiotu wykonującego ten przewóz. Także jego nadawcy oraz odbiorcy (w tym imię i nazwisko bądź nazwę firmy i adres zamieszkania lub siedziby). Ponadto pamiętać trzeba o miejscu i dacie rozpoczęcia i zakończenia przewozu w Polsce, państwie załadunku i rozładunku. Niezbędna jest też informacja, czy przewóz jest wykonywany z ładunkiem czy bez ładunku. Do tego dochodzi numer dokumentu przewozowego oraz zezwolenia, kraj rejestracji i numer rejestracyjny pojazdu, którym wykonujemy przewóz oraz numer lokalizatora.
– Jak wynika z powyższego, obowiązek zgłoszenia dla podmiotów zagranicznych nie będzie dotyczył tylko przewozów towarów wrażliwych, który był pierwotnie domeną SENT, ale wszystkich przewozów, także tych wykonywanych „na pusto” Zgłoszenia należy dokonać poprzez platformę https://puesc.gov.pl/, a w razie zmiany danych, należy je zaktualizować w systemie – tłumaczy Maurycy Kieruj.
To nie koniec zmian w systemie SENT. 1 stycznia 2025 r. zgłaszanie przewozów w jego ramach będzie konieczne również w przypadku przewoźników wykonujących przewóz drogowy na terytorium Polski do lub z państwa spoza UE. Obowiązek ten ma dotyczyć firm transportowych z Unii Europejskiej, Szwajcarii Islandii, Liechtensteinu oraz Norwegii.
