Czym jest VECTO i jaki ma związek z opłatami drogowymi? O zasady działania unijnego symulatora zapytaliśmy Michała Wójcika, business development manager – zero emission trucks w DAF Trucks Polska.
Czym jest VECTO i do czego służy?
VECTO, czyli skrót od Vehicle Energy Consumption Calculation Tool, to unijne narzędzie stworzone dla zunifikowanego określania zużycia energii i emisji CO2 przez pojazdy. Umożliwia porównanie efektywności pojazdów o różnej konstrukcji i zastosowaniu. Wyniki określone dzięki narzędziu VECTO pozwoliły wyznaczyć producentom cele redukcji emisji CO i ocenę ich realizacji. Dla roku 2025 stopień redukcji musi wynieść 15% względem 2019, a w roku 2030 już 45%.
Jak VECTO wpływa na zasady homologacji pojazdu?
Począwszy od roku 2019, producenci samochodów ciężarowych zobowiązani są do podawania wartości określonych przez narzędzie VECTO w wyciągu ze świadectwa homologacji pojazdów.
Jakie czynniki symulator bierze pod uwagę w ocenie pojazdu?
Ostateczną wartość dla pojazdu określa się w oparciu o certyfikowane wyniki pomiarów poszczególnych komponentów. Składają się na nią m.in.: opór aerodynamiczny, straty układu napędowego, mapa zużycia paliwa silnika, zapotrzebowanie energii na napęd osprzętu silnika, a także opory toczenia opon czy masa pojazdu.
Jaki jest wpływ poszczególnych zmiennych na ocenę pojazdu?
Największy wpływ na ocenę mają aerodynamika i opory toczenia, czyli w praktyce klasa zastosowanych opon. Konfiguracja osi, moc silnika oraz typ kabiny (sypialna lub dzienna) decydują z kolei o przypisaniu pojazdu do danej kategorii, np. 5-LH, czyli ciągniki 4×2 „Long Haul” – do przewozów długodystansowych. Każda kategoria pojazdów ma zdefiniowane inne limity emisji CO2, aby spełnić wymagania poszczególnych klas emisji.
Jakie wyposażenie pojazdu wg VECTO sprzyja redukcji emisji CO2, a tym samym zużycia paliwa (energii), a jakie przyczynia się do ich zwiększenia?
Redukcji emisji sprzyja specyfikacja pojazdu zapewniająca jak najniższe opory aerodynamiczne. W przypadku pojazdów DAF zapewniają to kabiny nowej generacji, zestaw spojlerów, osłona dolna układu napędowego oraz zastosowanie kamer zamiast tradycyjnych lusterek. Ogromne znaczenie ma także zastosowanie fabrycznie zamontowanych opon o indeksie oporów toczenia A.
Na ile VECTO jako symulacja odpowiada rzeczywistym wynikom uzyskiwanym przez pojazdy?
Poziom emisji CO2 wynika bezpośrednio ze średniego zużycia paliwa przez pojazd. Różnice w wartościach VECTO znajdują odzwierciedlenie w zużyciu paliwa przez pojazdy.
Jak długo ważna pozostaje ocena emisji wg VECTO?
Tę kwestię regulują przepisy. Klasę emisji określa się na pierwszy dzień rejestracji pojazdu i zachowuje ona ważność przez 6 lat.
Co się dzieje, gdy klasa emisji utraci ważność? Jak klasyfikowany jest pojazd? Czy można wpłynąć na klasyfikację używanego pojazdu?
Wartość emisji jest określana dla pojazdu tylko raz w jego cyklu życia, bezpośrednio po wyprodukowaniu. Nie można zmienić wartości emisji na certyfikacie, nawet przez zmianę specyfikacji, opon itp. Dlatego tak ważne dla wartości odsprzedaży pojazdu jest jego optymalne wyspecyfikowanie. Jak wspomniałem, klasa emisji zachowuje ważność przez 6 lat. Po tym czasie trzeba określić ją na nowo z uwzględnieniem obowiązujących w tym czasie limitów.
Jaki jest związek VECTO z niemieckim mautem?
Klasy przypisuje się na podstawie wartości emisji wg obowiązujących w dniu pierwszej rejestracji limitów. Opłaty w niemieckim systemie opłat drogowych uzależnione są od klasy emisji przypisanej do danego pojazdu. Warto wspomnieć, że wszystkie państwa członkowskie zobowiązane są do wprowadzenia systemu opłat różnicującego stawki w oparciu o klasy emisji CO2.
Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiał Michał Kij
O VECTO w kontekście niemieckiego mautu można przeczytać w magazynie fleetLOG 3/2024
